Suy ngẫm và phản hồi 7
Trả lời Câu hỏi 7 Suy ngẫm và phản hồi trang 130 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Tìm hiểu sự nghiệp, quá trình sáng tác thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu và chỉ ra một số điểm tương đồng, khác biệt (nếu có) giữa:
a. Hoàn cảnh, mục đích sáng tác Truyện Lục Vân Tiên và các tác phẩm khác của ông như Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc,…
b. Tình cảm, cảm xúc của tác giả khi kể lại hành động Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trong Truyện Lục Vân Tiên và khi nhắc đến “trang dẹp loạn” trong bài thơ Chạy giặc (xem thêm Ngữ văn 8, tập hai, bộ Chân trời sáng tạo)
Phương pháp giải:
Vận dụng năng lực đọc hiểu văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
a. Hoàn cảnh sáng tác các tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên, Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc có những điểm tương đồng nhưng cũng có khác biệt. Cả ba tác phẩm đều được sáng tác trong thế kỉ XIX, dưới chế độ phong kiến nhưng Chạy giặc và Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc được sáng tác trong bối cảnh đất nước ta đang bị thực dân Pháp tấn công. Dù không có tư liệu ghi rõ thời điểm sáng tác của tác phẩm Chạy giặc nhưng căn cứ vào hoàn cảnh lịch sử, cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu và nhất là nội dung tác phẩm, có thể suy đoán bài thơ này đã được tác giả viết ngay sau khi thành Gia Định bị thực dân Pháp bắt đầu tấn công. Còn Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc được sáng tác theo yêu cầu của Tuần phủ Gia Định sau thất bại của trận tập kích đồn Pháp ở Cần Giuộc vào đêm rằm tháng 11 năm Tân Dậu (ngày 16 tháng 12 năm 1861). Mục đích sáng tác các tác phẩm cũng khác nhau. Qua Truyện Lục Vân Tiên, tác giả muốn đem gương người xưa mà khuyên người ta về cương thường - đạo nghĩa, bàn đạo làm người với quan niệm văn dĩ tải đạo. Chạy giặc lại là một tác phẩm thể hiện lòng yêu nước và phản đối sự xâm lăng của thực dân Pháp. Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc được sáng tác để đọc tại buổi truy điệu các nghĩa sĩ đã hi sinh trong trận tập kích đồn Pháp ở Cần Giuộc nhằm ca ngợi những người anh hùng áo vải đã hi sinh vì đất nước.
b. Tình cảm, cảm xúc của tác giả:
- Khi kể lại hành động Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga: Hào hùng, ngợi ca người anh hùng hào hiệp trượng nghĩa.
- Khi nhắc đến “trang dẹp loạn": Phê phán (vì triều đình Huế không quan tâm đến việc bảo vệ người dân), mong chờ khắc khoải (sự xuất hiện của một trang dẹp loạn để cứu nước).
