Mười quyển sách hàng đầu của tôi trong năm 2014

Thật tiếc là năm nay do áp lực công việc và việc muc vụ đã giới hạn thời gian đọc không được nhiều như tôi mong muốn. Nhưng, với tính nghiện sách và biết rằng không có những thấu suốt và hứng khởi từ sách vở, tôi sẽ luôn bị đình trệ về mặt tinh thần và sáng tạo, nên hầu như ngày nào tôi cũng chắt chiu một khoảng thời gian để đọc sách. Và do việc mục vụ cũng như tính cách của mình, tôi thích đọc nhiều loại sách: từ tiểu thuyết, tiểu sử, các bài phê bình, cho đến các sách về Kinh thánh, thần học và linh đạo.

Và đây là tâm thức của tôi về việc đọc sách một cách thích đáng: Trong những năm đầu ở Đại học, tôi được giới thiệu cho một vài tiểu thuyết rất hay. Và tôi nhận thấy, nếu không có các tác phẩm văn học tuyệt vời, thì đời tôi sẽ cằn cỗi biết bao. Từ lúc đó, đã 40 năm trôi qua, tôi không bao giờ không có một quyển tiểu thuyết mở sẵn trong tầm tay. Các tiểu thuyết gia xuất sắc có những thấu suốt khiến các nhà tâm lý học và văn học thiêng liêng phải ghen tỵ, họ khơi lên tưởng tượng và hiểu biết về cảm xúc theo các cách riêng thường mà các sách hàn lâm không có. Cũng vậy, tôi luôn để mở một quyển tiểu sử hay khảo luận trong tầm tay. Những sách này mở mang tầm hiểu biết của tôi, cũng như thắt chặt trí tưởng tượng và tâm hồn tôi. Cuối cùng là các sách thần học và linh đạo, tốt cho tâm tính và ơn gọi của tôi. Tôi đọc những sách này với niềm say mê, nhưng cũng là một nguồn để phát triển chuyên ngành cho mình.

Vậy nên với những món ngon này, tôi xin đưa ra 10 quyển sách hàng đầu mà tôi đã đọc trong năm 2014.

Về tiểu thuyết, tôi đặc biệt giới thiệu 4 quyển này:

• Mọi ánh sáng mà chúng ta không thể thấy [All the Light We Cannot See] của Anthony Doerr. Đây không chỉ là một trong những quyển sách hàng đầu tôi đã đọc trong năm qua, mà đây còn là một tác phẩm văn học Anh cổ điển ngoại hạng, với tôi đây là một trong những tiểu thuyết hay nhất tôi từng đọc. Nói đơn giản, đây là một quyển sách tuyệt vời, không phải như kiểu Nhật ký Anne Frank, nhưng là một câu chuyện đánh động lòng người gần như vậy.
• Lila của Marilynne Robinson. Robinson lấy một vài nhân vật từ quyển Gilead (2004) và thêm vào một cô gái trẻ lạc lối tên là Lila, qua Lila, chúng ta có một bản ghi âm gần với sự cô đơn và đức tin. Bên cạnh chiều sâu xúc cảm và văn điệu hoàn hảo, Robinson cũng cho chúng ta một biện giáo về cảm thương và lòng thương xót của Thiên Chúa có thể làm cho đức tin trở nên khả tín hơn với những người hoài nghi ở thời này.
• Phát minh Đôi cánh [The Invention of Wings] của Sue Monk Kidd. Đây là một tiểu thuyết lịch sử rất mạnh về tội nộ lệ và thành kiến giới tính. Phản ánh lại trình thuật cứu độ của Kitô giáo, với sự thiện chiến thắng sau cùng, nhưng phải nhờ đến máu tử đạo được đổ ra. Sue Monk Kidd luôn là tác giả đáng đọc, nhưng quyển này thật ngoại hạng, ngay cả so với các tiểu thuyết gia ngang tầm với bà.
• Hạ địa [The Lowland] của Jhumpa Lahire. Như nhiều tiểu thuyết của Lahire, quyển này cũng lấy bối cảnh đặc thù của di dân từ Ấn Độ đến Hoa Kỳ, nhưng điểm nhấn mà quyển này soi vào quan hệ nhân sinh giúp lột trần những đấu tranh rất chung của nhân loại.

Trong các sách tiểu sử, có 2 quyển đặc biệt với tôi.

• Con đường là Cách thức, Hành hương Đồng cỏ qua Tự nhiên, Khao khát, và Linh hồn [The Road is How, A Prairie Pilgrimage through Nature, Desire and Soul] của Trevor Herriot. Nội dung đi theo tiêu đề quyển sách. Herriot làm một chuyến rảo bộ hành hương qua vùng đồng cỏ Saskatchewan, một mảnh đất in dấu trâu bò trong nhiều thế kỷ, và để tự nhiên cùng khao khát lên tiếng với linh hồn mình. Kết quả từ đó là một biên sử phi thường, một quyển sách tinh thần sâu sắc về tự nhiên, bản tính con người, tính dục, đức tin, và khao khát.
• Theo chân Mẹ, Tâm thần con trẻ khám phá Bí ẩn về Việc Mẹ mình tự vẫn [In Her Wake, A Child Psychiatrist Explores the Mystery of Her Mother’s Suicide] của Nancy Rappaport. Trong quyển này, Nancy Rappaport làm những gì mà tất cả chúng ta làm khi mất đi một người thân yêu vì tự vẫn, cụ thể là, tìm hiểu chuyện đời người đó và làm rõ những mạch chuyện, phục hồi ký ức về người đó.

Trong các sách thần học và linh đạo, tôi đề xuất:

• Hành hương [A Pilgrimage] của James Martin. Đây là quyển tuyệt nhất của James Martin, cho chúng ta một Kitô học lành mạnh, cân bằng và tốt đẹp, theo một cách rất dễ tiếp cận với người đọc. Uyên thâm nhưng dễ gần với tất cả mọi người.
• Học cách Bước đi trong Bóng tối [Learning to Walk in the Dark] của Barbara Brown Taylor. Quyển này của bà đã được lên trang bìa tạp chí TIME, thật xứng đáng. Taylor đem lại một thấu suốt về đêm tối linh hồn, cho những ai không thể, và sẽ không, đọc các sách thần học quá chuyên ngành.
• Giêsu thành Nazareth, Ngài muốn gì, Ngài là ai [Jesus of Nazareth, What He Wanted, Who He Was] của Gerhard Lohfink. Đây là quyển sách uyên thâm, dù khá dễ đọc đối với những người không chuyên ngành. Quyển này kết hợp kiến thức học giả vững chắc, thấu suốt sáng tạo, cân bằng tốt, và sự tận tâm với đức tin Kitô giáo.
• Christian de Cherge, Thần học Hy vọng [Christian de Cherge, A Theology of Hope] của Christian Salenson. Christian de Cherge là đan viện phụ của cộng đoàn dòng Xitô, và đã tử đạo ở Algeria năm 1996. Quyển này thu thập các bài viết quan trọng của ngài, đặc biệt là vấn đề quan hệ Kitô giáo với các tôn giáo khác, nhất là với Hồi giáo. Đức tin được xây trên máu các bậc tử đạo. Đối thoại Liên tôn trong tương lai có thể được xây dựng trên máu và ngòi bút của vị tử đạo này. Một quyển sách ngoại hạng cho chúng ta thấy đức tin và chí khí đặc biệt của đan phụ Christian de Cherge.

Mong sao trong năm 2015 nhiều quyển sách hay sẽ tìm đến gặp bạn.